نئوبانک در لغت به معنای “بانک جدید” است و ریشه آن از کلمه یونانی νεος (neos) به معنی “جدید” می‌آید و همچون چتری است بر سر نسل جدید فینتک که خدمات بانکی دیجیتال و پیشرفته ارائه می دهند و هدف آن ساده سازی و سهولت در خدمات بانکداری برای مشتریان است.
اصطلاح نئوبانک برای اولین بار در سال 2017 برای توصیف ارائه دهندگان خدمات مالی مبتنی بر فناوری‌های نوین که بانک‌های سنتی را به چالش می کشند، به کار برده شد اما مفهوم خود نئوبانک، بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ ظهور کرد و با ایجاد میدان رقابت با بانکداری سنتی، نیاز به شعبه‌های فیزیکی بانک را کنار زد و اکنون در برخی کشورهای جهان تصویری متفاوت از بانکداری آفریده است.
باید توجه داشت گاهی اوقات اصطلاح “بانک دیجیتال” با “نئو بانک” به جای یکدیگر استفاده می‌شوند ، بانک‌های دیجیتال اغلب واحد تجاری فرعی و استراتژیک آنلاین (SBU) از یک بازیگر مستقر در بخش بانکی به شمار می‌روند که “First DIrect” توسط بانک HSBC در انگلستان از جمله بانک دیجیتالی است که پیش از رواج اصطلاح نئوبانک متولد شده‌است.
این درحالی است که نئوبانک نوع جدیدی از نهاد بانکی است و هیچ شعبه فیزیکی ندارد، اما خدمات بانکی خود را از طریق کانال‌های دیجیتال تلفن همراه هوشمند یا رابط وب ارائه می‌دهد و ممکن است دارای مجوز کامل بانک یا مجوز ویژه بانکداری آنلاین و دیجیتالی باشد که مجموعه محدودی از محصولات یا خدمات را ارائه می دهد یا بسته به نوع شرایط رگولاتوری و تنظیم‌گیری در بازاری خاص، بدون داشتن مجوز بانک با همکاری بانک های سنتی فعالیت کند.
تقریبا پس از ۷ سال از خلق اصطلاح نئوبانک‌ها در دنیا و با استقبال کاربران از کاربردهای آن، این شیوه بانکداری در مدت کوتاهی با رشد و سودآوری همراه شدند که می‌توان به “Atom Bank”، “Fidor Bank”، “Monzo”، “Starling” و “Pockit” اشاره کرد؛ اما این رشد و استقبال چگونه رخ داد؟
تفاوت نئوبانک با بانک‌های سنتی
نئوبانک‌ها آمده‌اند تا خلاءهای موجود در بانکداری سنتی را از میان ببرند؛ از این رو لازم است تا پیش از هر چیز، هر آنچه شعبه‌های فیزیکی بانک‌ها به مشتریان خود ارائه می‌دادند را بر بستر یک پلتفرم نرم‌افزاری آنلاین بر روی گوشی‌های تلفن همراه به‌صورت یکپارچه فراهم کنند، از این رو خدماتی همچون بازکردن انواع حساب پس‌انداز و جاری به‌صورت آنلاین، برداشت و انتقال وجه و پرداخت با سرعت بالا، صدور انواع کارت بانکی، مستر کارت و ویزا کارت، پرداخت و انتقال وجه به‌صورت بین‌المللی و برون مرزی، ارائه‌ی خدمات وام به صورت آنلاین برای اشخاص و کسب‌وکارها، ارائه‌ی خدمات امنیت و بیمه‌ی سپرده و ارائه‌ی انواع خدمات بیمه‌ای اعم از بیمه‌ی خودرو، بیمه‌ی موبایل، بیمه‌ی سفر و بیمه‌ی پزشکی از جمله اصلی‌ترین خدماتی شد که توسط نئوبانک‌ها ارائه می‌شود.
نئوبانک های ایرانی
بلوبانک
بلو، یک پلتفرم دیجیتال بانکی است که در روزهای پایانی سال 1398 متأثر از کرونا، آغاز به‌کار کرد، اما این بار بدون نیاز به شعب، فرم‌های کاغذی و فرآیندهای معمول و همچنین با درک بهتر نیاز مشتریان. شاید نهایت بلو را بتوان تجربه‌ی جدیدی دانست که فاقد اصطکاک‌های معمول و پیچیدگی‌های بانک‌های سنتی است و سعی کرده خود را به نیازهای نسل جوان امروزی از یک بانک نزدیک کند.
البته این موضوع به معنی نقض قوانین پایه یا موازین شرعی در طراحی محصولات و خدمات نیست بلکه منظور، نگاه نوآورانه به بنیان‌های بانک و خلق محصولات جدید با همان الزامات پایه‌ای اما در فرآیندی جدید است. شاید مهم‌ترین موضوعی که باید امروز تغییر کند، فرآیندهایی است که خیلی از آنها فاقد وجاهت و ضرورت لازم در دوره کنونی است.
اما فعالیت در صنعت حساس و قانون‌مند بانکی، متفاوت از سایر حوزه‌های فناوری است و لازم است نگرانی‌های به‌حق بانک مرکزی و همین طور نیاز کاربران عزیز به فاکتور مهم اعتماد را پاسخ داد. در همین راستا بانک سامان تصمیم گرفت با هدف پاسخ به این دغدغه‌ها، پلتفرم دیجیتال خود را به نام بلو، اجرا کند. کلیه حقوق مادی و معنوی بلو متعلق به بانک سامان است.
بانکینو
بانکینو به عنوان اولین نئوبانک ایران، زیرمجموعه بانک خاورمیانه است و با رعایت قوانین و مقررات بانکی به ارائه خدمات مالی به مشتریان خود می‌پردازد. در بانکینو هر آنچه که می‌سازیم در جهت بهبود و تسهیل امور بانکی مشتریان است.
ما معتقدیم که نتیجه کارها در بانکینو از دو چیز ناشی می‌شوند؛ همکاران و فرهنگ ما. بر این باوریم که افراد باهوشی که در یک فرهنگ عالی فعالیت می‌کنند، بهترین نتیجه را به همراه خواهند داشت. ما مثل یک تیم ورزشی حرفه‌ای هستیم. ما از ورزشکاران با استعداد و پرانرژی دعوت به همکاری می‌کنیم و با هم یاد می‌گیریم و رشد می‌کنیم تا در جایگاه‌های مناسب برای برنده شدن قرار بگیریم. اصول زیر راهنمای زندگی حرفه‌ای ما در بانکینو هستند:
فردا بانک
شرکت آوا به عنوان بازوی دیجیتال بانک ایران زمین، زیرساختی را برای ورود به فضای بانکداری دیجیتال فراهم کرده و آن را در قالب خدمات بانکداری باز به سایر شرکتها ارائه میکند. آوا در نظر دارد تا با ورود به صنایع مختلف، خـدمات نئوبانک را به مخاطبین هر صنعت ارائه کرده و ارزش افزوده اختصاصی آنها را ایجاد نماید. هلدینـگ هـایوب نیز به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران صنعت تلکام، مدتیست که فراتر از وظایف اصلی خود قدم برداشته و به بازارهای دیگر، از جمله بیمه، خدمات اعتبار و غیره ورود کرده است. این خط فکری مشترک باعث شد تا های وب مجموعه های جذاب و شریک تجاری مناسبی برای آوا به حساب آید و پروژه “فردا بانک” شکل گیرد.
فردا بانک محصول همکاری مشترک شرکت آوا و هلدینگ های وب است. چشم انداز این همکاری کسب سهمی از بازار نوین خدمات مالی از طریق ارائه سوپراپلیکیشن فردا با تمرکز بر تلفیق خدمات بانکی با سایر صنایع و ارائه محصولات نوآورانه میباشد.